08 Απρ Μένουμε σπίτι, παραμένουμε δημιουργικοί!
Σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση που όλοι βιώνουμε θα
θέλαμε να σας δείξουμε πως είμαστε εδώ, συμπαραστάτες
και αρωγοί της εκπαίδευσης, δίπλα σας για ό,τι
χρειαστείτε.
Καθώς η καινούρια συνθήκη μάς καλεί να μείνουμε όλοι
για λίγο σπίτι, θα ήταν χρήσιμο να σκεφτούμε πως τα
πράγματα δεν έχουν ποτέ μία όψη. Το γεγονός πως
χρειάζεται να μείνουμε σπίτι δε σημαίνει πως δεν
μπορούμε να περάσουμε ευχάριστα στο σπίτι, να έρθουμε πιο κοντά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα,
να μοιραστούμε σκέψεις και συναισθήματα, να παίξουμε, να διασκεδάσουμε και φυσικά να
μάθουμε!
Για καλή μας τύχη η μάθηση αγαπά να φωλιάζει στο μυαλό των ανθρώπων και τρυπώνει ακόμα και
μέσα από κλειστές πόρτες. Δεν υπάρχει καλύτερος και πιο ευχάριστος τρόπος για ένα παιδί να
μαθαίνει εναλλακτικά πως όσα είναι αποτυπωμένα στις σελίδες ενός τετραδίου είναι τόσο χρήσιμα
και μπορούν να εφαρμοστούν στην καθημερινότητά του σαν να είναι το πιο φυσικό και
διασκεδαστικό πράγμα.
Το σπίτι σας δεν είναι απλώς ο χώρος που διαμένετε, είναι ένα σχολείο προσαρμοσμένο στις δικές
σας ανάγκες και της οικογένειάς σας.
Πιο συγκεκριμένα, ίσως θα ήταν πιο διασκεδαστικό να δούμε το σπίτι μέσα από ένα διαφορετικό
πρίσμα! Ευτυχώς, τα παιδιά διαθέτουν εκ φύσεως την αφοπλιστική δύναμη της φαντασίας, εκείνη
που μετατρέπει τα μαξιλάρια του καναπέ σε τοίχους, το τραπέζι της κουζίνας σε κάστρο, τα βιβλία
της βιβλιοθήκης σε αναχώματα και τα παιχνίδια σε μικρά στρατιωτάκια που θα τα μεταφέρουν, έστω
και για λίγο, νοερά εκτός σπιτιού.
Aκολουθούν, λοιπόν, συγκεκριμένες δραστηριότητες για παιδιά όλων των ηλικιών, που μπορείτε να
τις προσαρμόσετε ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των παιδιών σας, για να περάσετε όμορφα και
δημιουργικά στο σπίτι.
Μαγειρέψτε!
Βρείτε τη συνταγή που αρέσει σε εσάς και στα παιδιά σας. Τα αγαπημένα σας κουλουράκια
χρειάζονται υλικά που κάποιος πρέπει πρώτα να τα καταγράψει σε μία λίστα, να τα μετρήσει, να τα
τοποθετήσει στη σειρά, να υπολογίσει ποσότητες! Ζητήστε από το παιδί να διπλασιάσει ή να φτιάξει
τη μισή δόση του γλυκού. Η συνταγή ενός γλυκού είναι ο πιο άμεσος τρόπος να μάθει το παιδί να
ακολουθεί οδηγίες, να τοποθετεί στη σειρά πράγματα, να μετράει, αλλά και άλλες δεξιότητες όπως
εκείνες της ομαδικής εργασίας για κάτι δημιουργικό, ακόμα και την υπομονή μέχρι το επιθυμητό
αποτέλεσμα. Επιπρόσθετα με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά εξασκούνται και σε ασκήσεις λεπτής
κινητικότητας, καθώς τα κουλουράκια γίνονται πλεξίδες, ακόμα και διάφορα σχήματα όπως κύκλοι
ή μικρά τριγωνάκια.
Παίξτε!
Σε όλους μας είναι γνωστό το παιχνίδι όνομα, ζώο, φυτό, πράγμα! Μέσα από το συγκεκριμένο
παιχνίδι τα παιδιά σας μπορούν να εξασκηθούν ευχάριστα στη φωνολογική επίγνωση. Μία λέξη που
να ξεκινάει όμως με το συγκεκριμένο γράμμα τροχίζει και τη μνήμη των παιδιών, την ταχύτητα
επεξεργασίας τους για να βρουν τη συγκεκριμένη απάντηση και φυσικά βελτιώνει το λεξιλόγιο,
καθώς το παιδί εκτίθεται σε νέες ιδέες από τα άλλα μέλη που συμμετέχουν στο παιχνίδι. Ανάλογα με
τις δυνατότητες του παιδιού μπορείτε να εμπλουτίσετε ή να απλουστεύσετε τις κατηγορίες.
Μετρήστε στο τέλος τους πόντους για εξάσκηση στα μαθηματικά είτε με νοερούς υπολογισμούς είτε
κάθετα με χαρτί και μολύβι.
Τακτοποιήστε!
Η βιβλιοθήκη χρειάζεται οργάνωση! Μπορείτε να πείτε στο παιδί σας να βάλει τα βιβλία σε σειρά
από το μεγαλύτερο στο μικρότερο, από το πιο χοντρό στο πιο λεπτό ή ακόμα και ανάλογα τη
θεματολογία τους, για μεγαλύτερα παιδιά. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν να κατατάσσουν
και να ομαδοποιούν αντικείμενα με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, μία χρήσιμη δεξιότητα για το
σχολείο, αλλά και για την οργάνωση σε ατομικό επίπεδο.
Φτιάξτε τα ντουλάπια!
Kαλέστε τα παιδιά σας να τακτοποιήσετε μαζί τα ντουλάπια με τα τρόφιμα. Πείτε στο παιδί να βάλει
τα τρόφιμα ανάλογα με το είδος τους (π.χ. όσπρια, ζυμαρικά). Στη συνέχεια πείτε του να κάνει
καταγραφή των διαθέσιμων προϊόντων στο σπίτι σαν να ήταν υπεύθυνος Σούπερ-Μάρκετ! Μέσα από
αυτή τη δραστηριότητα θα μπορεί να εξασκηθεί το παιδί στην αυθόρμητη ανάκληση και καταγραφή
λέξεων και στην ομαδοποίηση αντικειμένων. Φυσικά η δραστηριότητα αυτή βοηθάει τα παιδιά να
αναλάβουν ρόλους ευθύνης και συμμετοχής στις οικογενειακές εργασίες βελτιώνοντας την
αυτοπεποίθησή τους.
Βγείτε νοερά εκτός σπιτιού!
Πείτε στα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας να κλείσουν τα μάτια τους και να φανταστούν σε ποια χώρα
του κόσμου θα ήθελαν να πάνε διακοπές. Στη συνέχεια καλέστε τα να αναζητήσουν πληροφορίες
διαδικτυακά για αυτή τη χώρα και να τις καταγράψουν στο χαρτί. Ποια αξιοθέατα αξίζει να
επισκεφθεί κανείς σε αυτή τη χώρα και γιατί; Είναι μια καλή ευκαιρία να εξασκηθούν τα παιδιά στην
παραγωγή και στήριξη επιχειρήματος.
Είναι σημαντικό όμως να αντιληφθούμε πως καμία πρακτική δραστηριότητα δεν μπορεί να
επισκιάσει θεμελιώδη ανθρώπινα και πηγαία συναισθήματα. Μέσα σε κάθε δραστηριότητα
χρειάζεται να κρύβεται η δύναμη της αγκαλιάς, της αποδοχής και της άνευ όρου αγάπης προς τα
παιδιά. Οι συναισθηματικές αυτές δεξιότητες αποτελούν εξάλλου εφαλτήριο της μάθησης,
απαραίτητη προϋπόθεση για να είναι σε θέση το κάθε παιδί να εκφραστεί ελεύθερα και να αναδείξει
τις ικανότητές του.
Ακολουθούν λοιπόν επιπρόσθετα δραστηριότητες και παιχνίδια συναισθηματικής αγωγής που έχουν
ως στόχο να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιληφθούν και να διαχειριστούν τα συναισθήματα που
δημιουργούν οι νέες καταστάσεις.
Ο χώρος μου
Πρόκειται για μια πολύ καλή ευκαιρία για να μιλήσετε για τον «προσωπικό χώρο» και να δείξετε
πως όλοι έχουμε διαφορετικά όρια και ζώνες στο πλαίσιο των οποίων αισθανόμαστε άνετα, τώρα
που περνάμε πολλές ώρες στο σπίτι μαζί με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Με την χρήση μιας
κιμωλίας ή μιας χρωματιστής ταινίας, σχεδιάζουμε μια γραμμή στη μέση και κατά μήκος του
δωματίου του παιδιού. Κάθε φορά, ανάλογα με την συναισθηματική κατάσταση που βρίσκεται το
παιδί, θα «επιτρέπει» πόσο μπορούμε να περάσουμε αυτή τη γραμμή ή να μείνουμε πίσω από αυτή.
Είναι σημαντικό να υπενθυμίζουμε στα παιδιά ότι σεβόμαστε και κατανοούμε τον προσωπικό τους
χώρο και ότι είμαστε εκεί για να τα στηρίζουμε!
Στάση λεωφορείου
Η δραστηριότητα αυτή βασίζεται στη δραματοποίηση και έχει σχεδιαστεί για να ενθαρρύνει τα
παιδιά να εμπλακούν σε παιχνίδι ρόλων, για να επιχειρηματολογήσουν και να υποστηρίξουν την
άποψη τους. Εξηγήστε στα παιδιά και στα μέλη που συμμετέχουν ότι η πλοκή, αφορά τυχαία,
άγνωστα άτομα που θέλουν να επιβιβαστούν σε ένα λεωφορείο, ωστόσο όμως υπάρχει μια θέση και
θα αποφασίσει ο οδηγός ποιον θα δεχτεί. Ένα μέλος πρέπει να υποδυθεί τον «οδηγό του λεωφορείου»
και τα υπόλοιπα μέλη να περιμένουν στην σειρά. Αν δυσκολεύονται, δώστε εσείς κάποιες ιδέες, για
παράδειγμα μια μαμά που κουβαλάει τα ψώνια ή ένας ηλικιωμένος με μαγκούρα. Ο οδηγός σταματά
δίπλα τους και λέει σε όσους στέκονται στην ουρά: «Υπάρχει μόνο μια θέση!». Τότε ο καθένας πρέπει
να δώσει ένα επιχείρημα, γιατί αυτός/ή πρέπει να επιβιβαστεί στο λεωφορείο. Υπενθυμίστε στα
παιδιά ότι η επιχειρηματολογία πρέπει να είναι πειστική.
Παιχνίδια ρόλων με επαγγέλματα
Δεδομένης της νέας κατάστασης που επικρατεί και προβάλλεται συνεχώς στην τηλεόραση,
παρουσιάζονται επαγγέλματα όπως εκείνα του γιατρού, του νοσηλευτή, του τραυματιοφορέα, του
δημοσιογράφου και του ταμία των Σούπερ – Μάρκετ, οι οποίοι εργάζονται πέρα από τα όριά τους.
Είναι απίστευτο να βλέπεις ανθρώπους να εργάζονται όλο το εικοσιτετράωρο, προσπαθώντας να
προσαρμοστούν, να μάθουν, να συνεργαστούν για να εξυπηρετήσουν και να σώσουν όσο το δυνατόν
περισσότερες ζωές. Τα παιχνίδια με τα επαγγέλματα απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους που
έχουν την διάθεση να παίξουν, να κάνουν τα παιχνίδια παντομίμα και να τα δραματοποιήσουν,
έχοντας ως στόχο την καλλιέργεια του συναισθήματος της ενσυναίσθησης και της κοινωνικής
προσφοράς.
Στο παιχνίδι με το Σούπερ – Μάρκετ, δύο μέλη κάνουν τους ταμίες και οι υπόλοιποι παριστάνουν
τους πελάτες, κρατώντας καλαθάκια, τα οποία είναι γεμάτα με ισάριθμα πράγματα. Οι πελάτες
στέκονται σε σειρά και οι ταμίες αρχίζουν να «χτυπούν» στις ταμειακές μηχανές τους το κόστος των
αντικειμένων. Κερδίζει ο πιο γρήγορος ταμίας που θα «χτυπήσει» σωστά τις αγορές και του
τελευταίου πελάτη του Σούπερ – Μάρκετ! Μπορείτε να ζητήσετε από μεγαλύτερα παιδιά να κάνουν
την εκτίμηση του χρηματικού ποσού των αγορών με τη μέθοδο της στρογγυλοποίησης και στη
συνέχεια τον έλεγχο με κάθετες πράξεις. Όποιος είναι πιο κοντά στην πραγματική αξία των
προϊόντων κερδίζει!
Ακόμα, παρέχουμε τη δυνατότητα στα παιδιά να χρησιμοποιήσουν κατάλληλα αντικείμενα ή να
μεταμφιεστούν ανάλογα με το επάγγελμα που θα παίξουν, δίνοντας έτσι θεατρικό τόνο στο παιχνίδι!
Παραδοσιακά παιχνίδια
Ήδη από την λαογραφία μας έχουν μεταλαμπαδευτεί παραδοσιακά παιχνίδια που παίζονται ακόμα
και σήμερα, στα οποία ανταποκρίνονται τα παιδιά με τον ίδιο ενθουσιασμό όπως τότε! Για
παράδειγμα, το κυνηγητό, το κρυφτό, το κουτσό, τα στρατιωτάκια, η μακριά γαϊδούρα, η τυφλόμυγα,
τα πεντόβολα, τα μήλα, το χαλασμένο τηλέφωνο, η μικρή Ελένη, οι τσουβαλοδρομίες και το αλάτι
ψιλό, αλάτι χοντρό, είναι μερικά από τα παιχνίδια που ενισχύουν την αδρή και την λεπτή
κινητικότητα, την ισορροπία, την οπτική και ακουστική αντίληψη και τις μαθηματικές έννοιες! Το
παιχνίδι, εκτός από ψυχαγωγία, είναι μια αφορμή για να μυήσουμε τα παιδιά σε έννοιες όπως
συνεργασία, ειλικρίνεια, φιλία, ετοιμότητα, πειθαρχία, ελευθερία, πρωτοβουλία, θάρρος και
δεξιοτεχνία!
Άλλωστε όποιος ευχάριστα μαθαίνει, μαθαίνει καλύτερα, πιο γρήγορα και με λιγότερο κόπο.
Γιώτα Πετροπούλου Σταύρια Οικονόμου
M.Ed Ειδική Παιδαγωγός Λογοθεραπεύτρια